Het Limburgse landschap biedt een grote variatie aan landschappelijke gradiënten die een verrassende flora herbergen. De florakartering door Van der Goes en Groot in de Waterbloem en het Leudal strekte zich uit over de centrale slenk naar de terrassen van de Maas. We karteerden Peelvennen, dekzandruggen en beekdalen. Verspreid in het ontginningslandschap zijn laagtes in het dekzand waar gebufferd grondwater uittreedt. De overgangen naar een gebufferd milieu vormen in het landschap specifieke plaatsen waar relicten verschuilen, maar ook nieuwkomers zich vestigen.
Enkele kleinere graslanden in de Waterbloem wijken af van de omgeving door de aanvoer van gebufferd grondwater. Met soorten als Beenbreek, Veenbies, Heidekartelblad, Liggende vleugeltjesbloem, Blauwe knoop, Spaanse ruiter, Gevlekte orchis en Vlozegge zijn er overgangen van natte heide naar soortenrijk blauwgrasland. Het is er veenmosrijk met soorten als Glanzend veenmos en Geoord veenmos. Ook zijn Kussentjesveenmos, Wrattig veenmos en zelfs Week veenmos gevonden. Met soorten als Moeraswespenorchis, Galigaan, Kleine valeriaan, Sterrengoudmos en het zeer zeldzame Wolfsklauwmos, zijn er zelfs kenmerken van een binnenlands kalkmoeras.
In de Waterbloem heeft venherstel plaatsgevonden. Omdat deze vennen gevoed worden door zowel regenwater als grondwater, hebben zich op spectaculair grote schaal soorten gevestigd die kenmerkend zijn voor zwak gebufferde vennen. Denk hierbij aan Ongelijkbladig fonteinkruid, Drijvende waterweegbree (habitatrichtlijnsoort), Kruipende moerasweegbree, Pilvaren, Gesteeld glaskroos en Moerashertshooi. Ook zijn er glans- en kranswieren als Doorschijnend glanswier, Breekbaar kransblad en Teer kransblad. Het is zo een voorbeeld van een plaats waar tal van nieuwe soorten hebben gevestigd.
Alom is te zien dat binnen het ontginningslandschap verspreid nog bijzondere relicten zijn overgebleven die zowel regionaal als landelijk van groots belang zijn. Ook biedt het ruimte voor bijzondere nieuwkomers. Dankzij het gevarieerde landschap zijn er naar verwachting verschillende kansen voor de uitbreiding van deze unieke natuur. Tezamen met vernattingsmaatregelen biedt dit perspectief voor de verdere ontwikkeling van de moerassige delen in de omgeving.
